انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر

در بخش تحت عنوان "مرد و زن" به بررسی نقش‌ها و تفاوت‌های جنسیتی در جوامع اولیه بشری و چگونگی تکامل این نقش‌ها در طول تاریخ می‌پردازد. او به این نکته اشاره می‌کند که رابطه بین مردان و زنان در دوران شکارچی-گردآورنده بسیار متفاوت از جوامع کشاورزی و صنعتی بعدی بود.

۱. نقش‌های جنسیتی در جوامع شکارچی-گردآورنده

هراری توضیح می‌دهد که در جوامع اولیه، تقسیم کار میان مردان و زنان عمدتاً بر اساس توانایی‌های فیزیکی و سازگاری با محیط بود. معمولاً مردان بیشتر به شکار می‌پرداختند و زنان در جمع‌آوری غذا نقش داشتند، اما این تقسیم کار قطعی و سختگیرانه نبود. جوامع اولیه تا حد زیادی انعطاف‌پذیر بودند و نقش‌های جنسیتی به اندازه جوامع کشاورزی و صنعتی بعدی تعریف نشده بود.

۲. نابرابری جنسیتی

هراری به این موضوع می‌پردازد که هنوز اطلاعات دقیقی در مورد میزان نابرابری جنسیتی در جوامع شکارچی-گردآورنده وجود ندارد. با این حال، شواهد موجود نشان می‌دهد که زنان در این جوامع از جایگاه نسبتاً برابر با مردان برخوردار بودند. از آنجا که مالکیت زمین و اموال وجود نداشت، منابع به طور مشترک استفاده می‌شد و زنان به دلیل نقشی که در تامین غذا و مراقبت از خانواده داشتند، اهمیت بالایی در جامعه داشتند.

۳. انقلاب کشاورزی و تغییر جایگاه زنان

با وقوع انقلاب کشاورزی و ایجاد جوامع کشاورزی، نقش و جایگاه زنان به شدت تغییر کرد. هراری توضیح می‌دهد که با رشد مالکیت زمین و تولید انبوه غذا، ساختارهای پدرسالارانه تقویت شد و زنان بیشتر به نقش‌های خانگی و مراقبت از فرزندان محدود شدند. در این جوامع، قدرت و ثروت بیشتر در دست مردان قرار گرفت و نابرابری جنسیتی شدیدتر شد.

۴. تداوم نابرابری جنسیتی

هراری همچنین به تداوم نابرابری جنسیتی در جوامع مدرن و صنعتی اشاره می‌کند. او معتقد است که بخش بزرگی از این نابرابری‌ها ریشه در ساختارهای فرهنگی و اجتماعی دارد و به تفاوت‌های بیولوژیکی مردان و زنان برنمی‌گردد. به اعتقاد او، بسیاری از نقش‌ها و تصورات درباره زنان و مردان به مرور زمان در طول تاریخ شکل گرفته و در دوران مدرن نیز تداوم یافته است.

در کل، هراری با بررسی تاریخی و انسان‌شناسی نقش‌های جنسیتی نشان می‌دهد که چگونه تغییرات اجتماعی و اقتصادی باعث شکل‌گیری و تحکیم نابرابری‌های جنسیتی در جوامع مختلف بشری شده‌اند.